Roze aardster
(Geastrum rufescens)
Syn.: Geastrum schaefferi Vittadini, Geastrum vulgatum vittadini.
NMV Ga 211150

Roze aardster leerde ik kennen op de NMV-werkweek bij Winterswijk. Er was een excursie bij Ahaus (Duitsland) in de buurt van Wuellen. Het ging om een stuk bos op een kalkrijke helling met een bijzondere flora. Er waren veel bijzonderheden te vinden in het bos, en er was een grote groep actieve zoekers mee.

Daar in het bos van Wuellen, in een beukenlaan, langs een greppelachtig bermpje, vol halfverteerd blad en vettige humus, wees de excursieleider me op de Roze aardster. Hij stond bovenaan het hellinkje, op een relatief droge, schrale plaats tussen de beukennootjes.

Als je een soort zo zelden ziet, vergeet je al snel hoe hij eruit ziet.
Verwisseling ligt dan al snel voor de hand.
Er zijn veel soorten met soms een bruinig-roze tint in de slippenkrans:

• Gekraagde aardster
• Gewimperde aardster
• Grote aardster
• Forse aardster

De Roze aardster is de enige soort die donker rood kleurt bij beschadiging.

Andere aardsterren kleuren tijdens de groeifase uit zichzelf soms roze. Met name soorten die jong vrij dike slippen hebben, kunnen een bruinig-roze tint aannemen op het moment dat het bolletje openscheurt, en op het moment dat de toplaag van de slippen eraf barst, en het vlees inscheurt.
Met bij beschadiging bedoel ik, zelf actief een krasje zetten. Als een aardster dan direct donkerrood kleurt, dan is dat een duidelijke aanwijzing. Doet hij dat niet, dan is het zeker geen Roze aardster.

De bolletjes waar de Rose aardster uit ontstaan zijn (afgeplat) rond en zitten diep in de grond, met vastgegroeide grond.

Foto: Gekraagde aardster in Roze Uitvoering

In geval van twijfel:

• Aardster omkeren
• Kijken of strooisel tussen de slippen is vast gegroeid of los zit
• Lidteken zoeken
• Verkleuring door beschadiging testen
• Kenners zien vaak al aan de mondzone of het er eentje is of niet

Kenmerken: Zie: Bouw van het Geslacht Aardster (Anatomie Genus Geastrum)

• Middelgrote soort
• Steel (onder bolletje): kort en breed gesteeld (1-3 mm lang, 3-6 mm breed, indien zijdelings afgeplat tot 9mm breed) of ongesteeld, zonder apofyse
• Steel kleur: indien steel, dan in dezelfde kleur als het bolletje
   
• Bolletje oppervlak: fijn viltig tot glad
• Bolletje kleur: jong licht grijsbruin
• Bolletje kleur: ouder bruin, zoals het bruin van de Gekraagde aardster, soms met roze zweem
• Bolletje mondzone: gewimperd, vlak tot iets kegelvormig, niet-begrensd, geen hof, geen ringvoor
   
• Slippen: aantal 5-9
• Slippen-dikte: jong tot 7 mm dik (ter vergelijk bij een jonge Gekraagde aardster is dat tot 5 mm dik)
• Slippen-kleur: vlezige laag jong creme kleurig tot roze-achtig
• Slippen-kleur: vlezige laag oud/beschadigd wijnrood of bruinrood
• Slippen: niet-hygroscopisch
   
• Slippenkrans: met vastgegroeide aarde/humus
• Slippenkrans: geen lidteken

Biotoop:
Bossoort van loofbossen, en naaldbossen. Vaak op droge tot matig vochtige zandige bodems. Het is een soort die gevonden wordt op wat voedselrijkere, rommelige plekjes.

Houtsoorten: Loofhout (beuk, eik, iep, linde)

Regio:

Groot-regio Amsterdam: Roze aardster is nooit gemeld.
Regio Gooi- en Eemland: oudere vondsten rond A27 (Monnikenberg - Hooge Vuursche - Kivietsdal).
Duin-regio: recente vondsten in binnenduinrand en strandwallen gebied.

Foto: Roze aardster (Geastrum rufescens)

Bronnen:
Leo M Jalink, De aardsterren van Nederland en Belgie, Coolia 38 Supplement, 1995.
Gerhardt, De grote Paddenstoelen Gids (voor onderweg), Tirion Natuur, 2006

Determinatietabel:
Zie de determinatietabel op deze site.